- PUBLICA
- PUBLICAGraece Δημόσια, apud Scriptores Romanos, dicuntur sive vectigalia et reditus Populi Romani quae certâ pensione aerario inferunda, sive munera, operave aut functiones ac necessitates Reip. quae lioqui, sumptu Aerarii praestanda, locabantur a Censoribus aliisque Magistratibus, sub definita summa; conducebantur fruenda fungendaque ab hominibus locupletibus et idoneis, qui inde Publicani, Δημοσιῶναι appellati sunt. Hinc illae locutiones, Locare publica, apud Livium, l. 33. Condu cere et redimere publica, apud Cicer. et Horat. l. 1. Ep. 1. v. 77. Sumere publica, apud Cicer. Paradox. 6. Servabat sua publicavulgus, apud Poetam, Frui publicô, apud eundem Ciceronem de prov. Consul. et Ulpianum, l. 1. D. de Publicanis; Exercerepublicum, iterum apud Ciceronem, pro L.Manil. et Senecam, de const. sap. c. 14. Agitare publica, apud. Eundem, Ep. Agere publicum, apud Sueton. in Vesp. c. 1. Leges cuiusque publici, apud Tacitum, Annal. l. 13. c. 51. Eversum publicum, apud Quintilianum, Declam. 341. Hebaec publicum, apud Plautum, Trucul. act. 1. Sc. 2. Habere magnas partes publicorum, apud Ciceronem, pro Rabirie Posthumo. et habere partem publici Asiatici, apud Valerium Max. l. 6. c. 9. ex. 7. cum igitur, qui portoria aut alia vectigalia redimebant Publicani, pro facultatibus et fide, varias eorum haberent portiones, ut ex Polybio discimus, l. 6. qui hic parva muniebant moenia, et pro rei aut animi sui angustiis exiguum quid aut ab Censoribus aut a Fisco aut ab ipsis denique maiorum vectigalium Publicanis conduxerant, Minuscularii dicti sunt, l. 3. Cod. Theod. de indulgentiis debitor. ubi Publicanorum nomen κατ᾿ ἐξοκὴν usurpatur, de monorum Publicorum conductoribus: exstatque vox in simplici hoc sensu etiam in Cod. Iustiniam. Quos omnes phrasi eleganti et rerâ in publico esse, dixit Livius, h. c. curationem muneris aut sumptus aut vectigalis publici adscriptâ locationis lege suscepisse, conductores Publici seu Publicanos esse, quemadmodum in opera esse, est operarium esse, apud Plautum, Cistellar. act. 4. sc. 2. et εν γεωργίᾳ εἶναι, est γεωργὸν εἶναι, apud Aelianum. Var. l. 1. Vide plura hanc in rem apud Io. Frid. Gronov. Observ. l. 4. c. 23. ubi de Publicanorum apud Romanos, in duris Reip. temporibus, bellô inprimis Punicô Secundô, post Canensem pugnam, benignitate; ut et supra; voce Annena: Dispensatores, et infra. in voce Publicani. At Publicae, pro Publicae Tabulae, apud Lamprid. in Diad. c. 6. alibique vide ad eum Salmas.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.